Z początkiem tego roku weszły w życie największe od lat zmiany w przepisach związkowych – informuje Gazeta Prawna w obszernym artykule pt.”Związki zawodowe po nowemu. Jakie przywileje dla pracowników od 2019 roku”. Nowelizacja ustawy o związkach zawodowych (z 23 maja 1991 r.; t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1881) była konieczna m.in. z uwagi na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2 czerwca 2015 r., sygn. akt K 1/13, w którym TK uznał, że prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych powinno obejmować osoby, których sytuacja jest zbliżona do sytuacji pracowników (tj. którzy są pracownikami w szerokim, konstytucyjnym rozumieniu tego pojęcia).
Zmiany wprowadziła ustawa z 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1608). Na jej mocy od 1 stycznia 2019 r. w związkach zawodowych mogą wreszcie zrzeszać się również inne niż pracownicy osoby wykonujące pracę zarobkową – choć pod pewnymi warunkami. Taka osoba nie może zatrudniać do danego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia, a także musi mieć takie prawa i interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy.
Problem jednak w tym, że brakuje regulacji umożliwiających zakwestionowanie statusu nie-pracownika jako uprawnionego do założenia bądź przystąpienia do związku. Przytoczona w artykule opinia prawna jako przykład podaje sytuację, kiedy to pracodawca ma podejrzenie, że dany zleceniobiorca zatrudnia inne osoby, a mimo to utworzył on związek zawodowy lub jest jego członkiem i z tego tytułu korzysta z określonych przywilejów związkowych.
Po nowelizacji w praktyce możemy więc mieć do czynienia z trzema rodzajami organizacji – zróżnicowanymi pod względem członkostwa. Może być tak, że członkami związku zawodowego będą wyłącznie pracownicy albo tylko inne osoby wykonujące pracę zarobkową, mogą też istnieć związki mieszane, tj. zrzeszające zarówno pracowników, jak i nie pracowników.
Ustawa daje możliwość wejścia w szeregi związkowców również osobom, które nie świadczą pracy za wynagrodzeniem. Jednak przykładowy wolontariusz lub stażysta będą mogli wyłącznie wstąpić do związku zawodowego już utworzonego (a nie będą mogli założyć własnego). Ponadto będą mieli takie prawo tylko wtedy, gdy możliwość ich przystąpienia do związku będzie przewidywał statut danej organizacji.
Źródło: https://serwisy.gazetaprawna.pl/praca-i-kariera/artykuly/1390368,zmiany-zwiazki-zawodowe-2019.html